تفاوت بین پلیمرهای ترموپلاستیک، ترموست و الاستومر

پلیمرها پلیمرها بر اساس ساختار مولکولی و رفتار حرارتی خود به طور گسترده به  سه دسته اصلی ترموپلاستیک (Thermoplastic)، ترموست (Thermoset) و الاستومر (Elastomer) تقسیم میشوند که هر کدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. در زیر به تفاوتهای کلیدی آنها اشاره شده است:

۱. ترموپلاستیک (Thermoplastic)

• ساختار مولکولی:زنجیره های خطی یا شاخه دار بدون اتصالات عرضی (Cross-linking).
• رفتار حرارتی:با گرم شدن نرم شده و ذوب میشوند و با سرد شدن جامد میگردند. این فرآیند قابل بازگشت است و میتوان آنها را بارها ذوب و قالبگیری کرد.
• خواص مکانیکی:معمولاً سخت و محکم هستند، اما برخی انعطاف پذیرند. (به عنوان مثال، پلی‌اتیلن).

• کاربردها: بطریهای پلاستیکی (PET)، لوله ها، روکش کابل ها ا (PVC)، پلی اتیلن (PE) کیسه‌های پلاستیکی، بطری‌ها ، و پلی پروپیلن (PP) ظروف غذا، قطعات خودرو.

• مزایا:بازیافت پذیر، پردازش آسان، قابل بازیافت، مقرون به صرفه.
• معایب:مقاومت حرارتی و شیمیایی پایین تر نسبت به ترموستها.

۲. ترموست (Thermoset)

• ساختار مولکولی: شبکه سه بعدی از اتصالات عرضی (Cross-links) محکم. (پیوندهای برگشت‌ناپذیر).

• رفتار حرارتی:پس از پخت (Curing)، دیگر ذوب نمیشوند و در اثر حرارت تجزیه میشوند)غیرقابل بازگشت(.
• خواص مکانیکی:سخت، مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی، اما شکننده.
• کاربردها:کلیدهای برق (باکالیت)، کامپوزیتهای صنعتی و چسب های دو جزئی (اپوکسی)، لاستیک تایرهای مقاوم (ولکانیزه شده).
• مزایا:پایداری حرارتی بالا، مقاومت در برابر تغییر شکل.
• معایب:غیرقابل بازیافت، پردازش دشوارتر.

۳. الاستومر (Elastomer)

• ساختار مولکولی:زنجیره های پلیمری با اتصالات عرضی کم)کراسلینک محدود(.
• رفتار حرارتی:در دمای اتاق انعطاف پذیر هستند و پس از کشش به شکل اولیه بازمیگردند (خاصیت کشسانی). برخی مانند لاستیک طبیعی ممکن است ذوب شوند (ترموپلاستیک الاستومرها).
• خواص مکانیکی:کشسانی بالا، مقاومت به سایش، اما استحکام کششی کم.
• کاربردها:تایرها (لاستیک ولکانیزهشده)، نوارهای آببندی (سیلیکون)، دستکشهای لاتکس.
• مزایا:انعطافپذیری عالی، مقاومت در برابر تغییر شکل دائمی.
•  

• معایب: برخی انواع مقاومت حرارتی پایینی دارند.
• ترموپلاستیک الاستومرها (TPE): ترکیبی از خاصیت کشسانی الاستومرها و پردازش پذیری ترموپلاستیکها را دارند(مانند PU انعطاف پذیر)

مثال‌ها:

• لاستیک طبیعی - لاستیک، دستکش.
• سیلیکون - درزگیر، تجهیزات پزشکی.
• پلی اورتان (PU) - فوم، پوشش‌های انعطاف‌پذیر.
• استایرن-بوتادین-استایرن (SBS) - کف کفش.
• پلی اورتان ترموپلاستیک (TPU) – قاب‌های گوشی.

جمع بندی تفاوتها: