اسید های آلی
اسیدهای آلی ترکیباتی هستند که دارای گروه کربوکسیلیک (-COOH) در ساختار خود بوده و منشأ طبیعی (گیاهی یا جانوری) دارند. این اسیدها معمولاً ضعیف هستند و در آب به صورت جزئی یونیزه میشوند.
ساختار شیمیایی اسیدهای آلی
اسیدهای آلی معمولاً دارای ساختار زیر هستند:
- گروه کربوکسیلیک (-COOH): این گروه عامل اصلی اسیدی بودن است و میتواند پروتون (H⁺) آزاد کند.
- زنجیره کربنی (R): میتواند اشباع (تک پیوند)، غیراشباع (دوتا یا سه پیوند) یا حلقوی باشد.
مثال‌هایی از اسیدهای آلی مهم
|
نام اسید آلی |
فرمول شیمیایی |
منبع طبیعی |
کاربردها |
|
اسید استیک (جوهر سرکه) |
CH₃COOH |
سرکه، میوه‌ها |
صنایع غذایی، تولید پلاستیک |
|
اسید سیتریک |
C₆H₈O₇ |
مرکبات (لیمو، پرتقال) |
طعم‌دهنده، نگهدارنده غذا |
|
اسید لاکتیک |
C₃H₆O₃ |
شیر ترش، عضلات هنگام ورزش |
صنایع غذایی، تولید پلیمرها |
|
اسید اگزالیک |
C₂H₂O₄ |
اسفناج، ریواس |
پاک‌کننده، صنعت نساجی |
|
اسید مالیک |
C₄H₆O₅ |
سیب، گیلاس |
نوشابه‌ها، داروسازی |
|
اسید تارتاریک |
C₄H₆O₆ |
انگور |
تولید نوشیدنی‌ها، نانوایی |
|
اسید بنزوئیک |
C₇H₆O₂ |
برخی میوه‌ها و صمغ‌ها |
نگهدارنده مواد غذایی |
|
اسید فورمیک (جوهر مورچه) |
HCOOH |
نیش مورچه، گزنه |
صنعت دباغی، تولید حشره‌کش‌ها |
ویژگی‌های کلی اسیدهای آلی
- محلول در آب(با افزایش طول زنجیره کربنی، انحلال پذیری کاهش مییابد).
- بوی تند(مانند بوی سرکه یا میوه‌های ترش).
- اسیدیته متوسط(در مقایسه با اسیدهای معدنی مانند HCl یا H₂SO₄.)
- واکنش با بازهاو تشکیل نمک (مثال: استات سدیم از واکنش اسید استیک با سدیم هیدروکسید)